ورود / ثبت نام
شرکت سهامی ايرانی توليد اتومبيل های سيتروئن در سال 1345 در زمينی به مساحت 240 هزار مترمربع و زيربنای 20 هزار مترمربع با سرمايه اوليه 160 ميليون ريال تاسيس شد و هم اکنون در زمينی به مساحت 415 هزار مترمربع (کارخانه مرکزی) در حال فعاليت است. اين شرکت در بدو تاسيس، فعاليت خود را با 30 نفر شروع کرده و پس از يک سال حدود 600 نفر در شرکت مشغول به کار شدند که از اين تعداد حدود 150 نفر در خط مونتاژ مشغول به کار بودند. در 26 خرداد سال 1347 قبل از ورود نخستين توليدات شرکت به بازار، مديرعامل شرکت، کلمه SAIPAC (حروف اول عبارت: Societe Anonyme Iranienne de Production Automobile Citroen) و همچنين ثبت کلمه ژيان را براي انواع اتومبيل های توليدی شرکت تقاضا کرد.
در سال 1353 شرکت سهامی ايرانی توليد اتومبيل های سيتروئن پس از جلب موافقت شرکت رنو در فرانسه تصميم گرفت خودروی رنو را در شرکت توليد کند و در پی موافقت وزارت صنايع و معادن با درخواست شرکت و به جهت رفع عدم انطباق ميان عنوان شرکت و نوع فعاليت مقرر گرديد کلمه سيتروئن حذف و نام شرکت به شرکت سهامی ايرانی توليد اتومبيل (سايپا) تغيير يابد. تا قبل از سال 1364، آرم مورد استفاده شرکت سايپا آرم رنو و سيتروئن بود. با توجه به تغيير سياست های توليدی شرکت و ايجاد تنوع در توليد و برنامه هايی که در سال 1363 برای آينده شرکت تنظيم گرديد، ضروری بود که آرم مستقل برای شرکت تهيه شود.
پس از مطالعات بسيار هنرمند ارجمند استاد مميز که طراحی آرم شرکت ها و سازمان های بزرگی چون هواپيمايی ملی، شهرداری تهران و… را برعهده داشتند، نشان سايپا را با الهام از آجر کاری سنتی ايران در دوران سلجوقیان که دارای توازن هندسی مثال زدنی در طراحی و اجرا بود، طراحی کرد.
در ادامه به مهم ترین محصولات تاریخ شرکت سایپا می پردازیم که بسیاری از آنها هنوز در خیابان و جاده های کشور تردد می کنند. برخی از آنها که قدمت بیشتری دارند، از خط تولید خارج شده و حتی نمونه قابل تردد از آنها باقی نمانده است.
سال 1347: سیتروئن ژیان
اتومبیل ژیان به عنوان یکی از خاص ترین تولیدات شرکت سیتروئن فرانسه شناخته می شود که در ایران نیز به شدت مورد استقبال قرار گرفته بود. این محصول با بهره گیری از سیستم تعلیق خود که در سال های آینده به سایر تولیدات سیتروئن منتقل شد، به شهرت رسیده بود. ویدئوهای بسیاری از عملکرد سیستم تعلیق ژیان وجود دارد که در مسابقات اتومبیل رانی مختلف و هنگام عبور از پیچ ها با سرعت بالا، تعادل خود را حفظ کرده و هرگز واژگون نمی شود. در حقیقت یافتن ویدئو یا عکس از چپ کردن ژیان به امری محال تبدیل شده است. این خودرو بر پایه مدل مشهور 2CV تولید و در نهایت 1.9 میلیون دستگاه از آن به سراسر دنیا منتقل شد.
خودروی Citroën Dyane پاسخی به محصول رنو 4CV بود که در همان دوران به بازار عرضه شده بود. اولین نسخه از ژیان به موتور دو سیلندر با حجم 435 سی سی مجهز بود که مدتی بعد با نسخه 602 اسب بخاری برای ارائه عملکرد بهتر تعویض شد. تولید نسخه های مختلف ژیان در شرکت سایپا تا سال 1360 ادامه داشت و پیش از توقف تولید، رنو 5 به عنوان جایگزین آن معرفی شد. حضور ژیان در مجموعه چاق و لاغر به عنوان نمادی از این سریال تبدیل شده بود و همچنان نیز در ذهن مردم باقی مانده است.
سال 1355: رنو 5
خودروی هاچ بک جذاب و خاطره انگیز رنو 5 توسط سایپا و پارس خودرو در ایران تولید می شد. مدل های مختلفی از رنو 5 در دسترس مردم قرار گرفته و آخرین نسخه الهام گرفته از آن که یک فیس لیفت سنگین به شمار می آمد، New PK بود. این خودرو تا سال 1386 روی خط تولید پارس خودرو باقی مانده بود. اولین موتور مورد استفاده توسط سایپا برای تولید Renault 5 دارای 4 سیلندر و 8 سوپاپ با حجم 850 سی سی بوده که 38 اسب بخار قدرت تولید می کرد. به طور حتم توان این موتور برای تردد در مسیرهای کوهستانی و دارای شیب زیاد، مناسب نبود، اما موتور به نسبت کم خرج و بادوامی به شمار می رفت.
مدتی بعد سایپا با فیس لیفت رنوی معروف، دو خودروی سهند 2 و سهند جوانان را به بازار عرضه کرد. در اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 یک نسخه سفارشی از رنو 5 دارای سپرهای هم رنگ بدنه، سانروف، برف پاک کن های جلو با طراحی متفاوت و برف پاک کن شیشه های عقب طراحی شده که پس از رد شدن کیفیت آن در ترکیه، به صورت محدود و به نام رنو صادراتی وارد بازار ایران شد. در نهایت رنو PK و New PK با اعمال تغییرات ظاهری و البته تغییر موتور به M13 که همان موتور 1300 سی سی پراید بود، آخرین نفس های خود را کشید. دو مدل PK به دلیل برخورداری از موتور قدرتمند و وزن کمتر، شتاب بسیار خوبی را در اختیار راننده قرار می داد.
سال 1364: نیسان زامیاد
نیسان جونیور که به نام نیسان آبی در ایران شناخته می شود، از اواسط دهه 60 خورشیدی به بازار عرضه شده و تولید آن همچنان ادامه دارد. هر چند در سال های اخیر، تغییراتی اندک در طراحی ظاهری و داشبورد آن صورت گرفته و استانداردهای اجباری مانند دی لایت و ترمز ABS به آن اضافه شده است. این محصول پر تیراژ و با قدمت بسیار طولانی سایپا دارای دو مدل موتور ZM24 با حجم 2400 سی سی برای نسخه های بنزینی و گازسوز و موتور ZM28 با حجم 2800 سی سی برای نسخه دیزلی است. نسخه دیزلی به دلیل ارزان تر بودن سوخت گازوئیل و بازدهی بهتر موتور در تولید گشتاور (35 تا 45 نیوتن متر بیشتر) به شدت مورد استقبال قرار گرفته بود. با این حال تعداد کمتری نیسان زامیاد دیزلی در مقایسه با نسخه بنزینی به بازار عرضه شده است.
موتورهای مورد استفاده توسط سایپا برای وانت زامیاد به 4 سیلندر و 8 سوپاپ مجهز بودند و توان تولیدی توسط آنها بین 90 تا 100 اسب بخار متغیر بود. میزان گشتاور آنها نیز بین 180 تا 225 نیوتن متر متغیر است. نسخه های بنزینی و گازسوز دارای گیربکس 4 سرعته و نسخه دیزلی دارای گیربکس تقویت شده 5 سرعته با کد F4W81A است. میزان حجم بار مجاز اعلام شده توسط سایپا برای وانت محبوب برابر با 2100 کیلوگرم است، اما به طور معمول رانندگان تا 3 تن و حتی بیشتر از آن اقدام به بارگیری می کنند.
طبق اعلام سایپا و پلیس راهور، تولید نیسان زامیاد از سال 1403 متوقف و محصولات دیگری از جمله پادرا پلاس جایگزین آن می شود. پیش از این نیز در سال های 1387 تا 1392، تلاش ناموفقی برای جایگزین کردن وانت نیسان با وانت شوکا صورت گرفته بود که به دلیل عدم استقبال چشم گیر مردم، با شکست مواجه شد.
سال 1371: رنو 21
نتیجه تلاش و سلیقه جورجتو جوجارو، طراح سرشناس اتومبیل به تولید خودروی رنو 21 منجر شد. پیش از این رنو با تولید مدل 18 به موفقیت های زیادی دست پیدا کرده بود و قرار بود که رنو 21 نیز همین مسیر را ادامه دهد. سدان خانوادگی رنو که فضای کابین و سرنشین بسیار خوبی داشت، در سال 1371 به بازار ایران راه پیدا کرد. شرکت سایپا برنامه عظیمی برای تولید و عرضه رنو 21 در تیراژ بالا در نظر گرفته بود، اما موفقیت پژو 405 فرانسوی در دهه 70 سبب شکست خوردن پروژه سدان رنو در ایران شد. استقبال از رنو 21 مجهز به موتور 4 سیلندر با حجم 1721 سی سی و توان 75 اسب بخاری به هیچ وجه مناسب نبود و مردم ترجیح می دادند سوار خودروی پژو 405 بشوند.
استهلاک به شدت پایین موتور رنو که شتاب 0 تا 100 در حدود 12 ثانیه ارائه می کرد، در نهایت این اتومبیل را به ناوگان تاکسیرانی تهران آورد. هر چند عدم استقبال مردم سبب انباشت خودرو در شرکت سایپا شده بود و مدیران وقت تصمیم به همکاری با شهرداری تهران برای نوسازی ناوگان فرسوده شهری که عمدتا شامل پیکان می شد، گرفتند. تولید رنو 21 تا سال 1374 ادامه یافت و عرضه مدل های تولید شده تا سال 1376 به درازا کشید. در حقیقت سایپا برای خالی کردن انبار خود از Renault 21 به 2 سال زمان بیشتر نیاز داشت.
سال 1372: پراید
اولین حضور پراید در ایران به سال 1372 باز می گردد که به شدت نیز مورد استقبال قرار گرفت. در این میان جوان تر ها که هنوز شور و هیجان جوانی داشتند، اشتیاق بیشتری برای خریداری اولین محموله پراید در ایران داشتند. نسخه های اولیه پراید در دو مدل صندوق دار به نام صبا و هاچ بک به نام نسیم وارد بازار شده بودند. تولید مدل های مختلف بر پایه پراید های اولیه تا سال 1389 ادامه یافته و پس از آن مدل های جدیدتری با تغییرات بیشتر از جمله پراید 141، 132، 131 با داشبورد جدید و پراید وانت 151 در سال های اخیر عرضه شدند.
تولید پراید که در حقیقت تلفیقی از دو خودروی فورد فستیوا و مزدا 121 بود، در ایران سابقه ای در حدود 30 سال دارد. مدل های مختلف این خودروی پر فروش سایپا در سال های دهه 1390 به پایان رسید که در ادامه سال اتمام تولید آنها ارائه می شود:
- پراید صبا و نسیم: 1389
- پراید سفری: 1382
- پراید 111 و 131: 1399
- پراید 132: 1395
- پراید 141: 1393
در سال های تولید مدل های متنوع پراید، امکاناتی از جمله ترمز ABS، کیسه ایمنی هوا (Airbag) و حتی روی مدل 151، دی لایت یا نور روز اضافه گردیده است. موتور M13 که توسط مگاموتور تولید می شود، استانداردهای آلایندگی یورو 2، یورو 4 و یورو 5 را تجربه کرده است. به دلیل بدنه ضعیف و ایمنی بسیار پایین پراید، به این خودرو لقب ارابه مرگ داده اند و دستمایه ساخت مباحث طنز بر پایه شعار شرکت، یعنی “سایپا مطمئن” شده است.
سال 1376: سایپا کاروان و پراید سفری
مینی ون سایپا به نام کاروان، به عنوان اولین محصولبا طراحی و تولید داخلی توسط این کمپانی مطرح می شود، در صورتی که تمام اجزای آن و حتی طراحی بدنه از محصولات مختلف فورد گلکسی، دوج کاروان، پژو 405، نیسان جونیور، میتسوبیشی لنسر 1990 و پراید صبا به صورت ناشیانه مورد استفاده قرار گرفته است. موتور مورد استفاده توسط سایپا، همان پیشرانه 2.4 لیتری چهار سیلندر ZM24 نیسان وانت است که 105 اسب بخار قدرت و 190 نیوتن متر گشتاور تولید می کند. طراحی داخلی خودرو شباهت زیادی با پراید صبا دارد و برخی از قسمت های آن از پژو 405 به کار رفته است. این محصول به مدت 6 سال و از سال 1380 تا 1386 روی خط تولید بود. در حال حاضر شانس مشاهده این خودرو از مشاهده سفینه فضایی هم کمتر است.
پراید سفری، اولین و آخرین تلاش سایپا برای تولید یک خودروی استیشن بود که با شکست مطلق مواجه شد. مدیران سایپا فکر می کردند که نسخه استیشن پراید با همان موتور M13 می تواند در خودروهای مختلف موفق عمل کند، اما مردم در سال 1379 علاقه ای به این محصول نشان نداند. هر چند تعداد محدودی از سایپا سفری در سال های اخیر مشاهده شده اند، اما وجه اشتراک همه آنها، کهولت سن و وضعیت افتضاح ظاهری و فنی است.
سال 1379: سیتروئن زانتیا
خودروی سیتروئن زانتیا که در سال 1379 توسط سایپا تولید و به بازار داخلی عرضه شد، یکی از محصولات بسیار موفق این کمپانی بود که ریشه کاملا فرانسوی داشت. زانتیا بخش مهمی از محبوبیت خود را مدیون سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک خود بود و ویژگی بعدی آن، موتور قدرتمند بود. سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک برای اولین بار در سال 1954 میلادی توسط سیتروئن معرفی و روی خودروی Traction Avant به کار رفته بود.
کمپانی فرانسوی در سال 2017 به صورت رسمی، بازنشستگی و عدم استفاده از تعلیق انحصاری خود را اعلام کرد. هر چند عملکرد هیدرو پنوماتیک به شدت جذاب بود، اما هزینه های نگهداری خود را به شکل سرسام آوری افزایش داده بود. زانتیا با کاپوت کشیده و نوک تیز و جلو پنجره به نسبت کوچک خود، جذابیت های زیادی داشت، اما همین سبک طراحی مانع از ادامه تولید آن بر اساس استاندارد های جدید عابر پیاده شد. زاویه تند و تیز کاپوت در برخورد با عابر پیاده، صدمات زیادی به وی وارد می کند واین موضوع، امتیاز ایمنی پایین 1 ستاره برای محافظت از عابر پیاده و دو ستاره برای سرنشینان را به ارمغان آورده بود.
این خودروی فست بک با بهره گیری از دو موتور XU7 و XU10 تولید شده که هر دو نسخه دارای 16 سوپاپ هستند. موتور XU10 با حجم 2000 سی سی توان بسیار مناسبی را ارائه می داد و زانتیا را به یکی از بهترین گزینه ها برای شتاب گیری و رانندگی سریع تبدیل کرده بود. هر چند مدل های بسیاری از زانتیا هم اکنون مشغول تردد در جاده ها هستند، اما یافتن نمونه سرحال و کم خرج آن در شرایط فعلی امکان پذیر نیست. در صورت وجود چنین نمونه ای، قیمت بسیار بالایی برای آن در نظر گرفته می شود و با توجه به اینکه آپشن چندانی در مقایسه با خودروهای امروزی ندارد، خریداری آن توجیه پذیر نیست.
سال 1381: طراحی سایپا 141
موفقیت سبک طراحی فست بک زانتیا، مدیران سایپا را برای تولید یک نمونه داخلی بر پایه پلتفرم پراید ترغیب کرد. در نهایت سال 1381 مصادف شد با رونمایی از طراحی محصول جدیدی به نام 141 که در بین مردم به نام زانتیا کوچولو شناخته می شود. خودروی 141 از همان موتور M13 بهره می برد، اما با تغییراتی در فرم عقب و درب صندوق معرفی شده بود. به دلیل سبک طراحی فست بک، مدل چراغ ها نیز تغییر کرده و جلو پنجره آن هم به صورت شبکه ای از خطوط عمودی متمایل به مرکز تشکیل شده است. جلو پنجره 141 دارای روکش کرومی شکل بوده که نگاه مخاطبان را به خود جلب می کند. داشبورد 141 اولین گام تولید کننده برای تغییر فرم ظاهری داشبورد های خانواده پراید بوده و در ادامه نیز روی مدل های 131، 132، 111 و 151 مورد استفاده قرار گرفت.
سال 1384: تولید کیا ریو
شرکت سایپا با تولید اولین نسل از کیا ریو که هنوز شرایط موفقیت آن در بازارهای جهانی مشخص نبود، ریسک بزرگی را به جان خرید. هر چند این خودرو در بازار داخلی به شدت مورد استقبال قرار گرفت و حتی انتظار فراوانی برای واردات نسل های بعدی وجود داشت، اما سایپا در تصمیمی عجیب از ادامه حضور ریو در بازار داخلی صرف نظر کرد. نسل اول ریو با یک موتور 1.5 لیتری 4 سیلندر و 16 سوپاپ به بازار عرضه شده بود که توان 97 اسب بخار و گشتاور 135 نیوتن متر را ارائه می داد. به این ترتیب قادر به رقابت با بسیاری از خودروهای آن زمان یعنی خانواده سمند، پژو 405، پژو پارس، پژو 206 و خانواده تیبا بود. برتری محسوس کیا ریو در توان موتور و کیفیت اجزای بیرونی و داخلی بدنه بود، به طوری که همچنان پس از گذشته حدود 2 دهه می توان مدل های متنوعی از ریو را در خیابان ها مشاهده کرد. به هر حال داستان کیا ریو در شرکت سایپا با همان یک نسل آغاز و به پایان رسید.
سال 1386: تولید پراید 132
سایپا در سال 1386 تصمیم به فیس لیفت پراید گرفت و بر اساس سبک طراحی جدید اقدام به تولید مدل 132 کرد که جزو تولیدات پر فروش سایپا به شمار می رود. طراحی ظاهری در این خودرو دچار تغییراتی شده که می توان نام فیس لیفت را برای آن در نظر گرفت. فرم چراغ های جلو و عقب، جلو پنجره، سپرهای جلو و عقب، فرم کاپوت، درب صندوق عقب و داشبورد دچار تغییراتی شده که نمای خودرو را به حالت اسپرت در آورده بود. در نتیجه این تغییرات، استقبال قابل توجهی از 132 به وجود آمد و سایپا به خوبی توانست مدل های قدیمی پراید را جایگزین کند. موتور 132 همان موتور 1.3 لیتری چهار سیلندر و هشت سوپاپ M13 بود که با تغییراتی اندک، توان آن به 71 اسب بخار ارتقا یافته بود. مگا موتور به عنوان تولید کننده موتور M15، پسوند HP+ را برای آن انتخاب کرده بود.
سال 1387: سایپا تیبا
نارنجی پوشان جاده مخصوص در سال 1387 از پلتفرم جدید X200 رونمایی کردند که اولین ثمره این خانواده، تیبا نام داشت. هر چند در ابتدای رونمایی از نام مینیاتور برای آن استفاده شده بود، اما پس از کش و قوس های فراوان، نام آن به تیبا تغییر یافت. سایپا برای اولین بار از موتور M15 با حجم 1.5 لیتر به همراه چهار سیلندر و هشت سوپاپ استفاده کرد که در نهایت 87 اسب بخار را ارائه می داد. همچنین گشتاور خودرو به 128 نیوتن متر افزایش یافت که نسبت به موتور M13 افزایشی در حدود 25 واحد را نشان می دهد. طراحی ظاهری خودرو به خوبی نشان دهنده ارائه یک محصول اقتصادی برای مصارف خانوادگی داشت و عمده تبلیغات سایپا نیز روی همین موضوع بود. فضای کابین تیبا به میزان قابل قبولی جادار تر از خانواده پراید بود و تمام اجزای داشبورد نیز تفاوت های بسیاری داشت. خودروی تیبا همانند خانواده پراید، به شدت کم هزینه و کم استهلاک بود، هر چند در نسخه های ابتدایی با مشکلات مونتاژی مواجه بود، اما این موارد به مرور زمان با مشکلات جدیدتر جایگزین شد!
سال 1389: خودروهای جدید خانواده X100
خودروهای جدید از خانواده X100 سایپا از جمله 111 در سال 1389 به مرحله تولید رسیدند. خودروی هاچبک محبوب بازار ایران که در تیراژ بسیار بالا تولید و به بازار عرضه شده بود. این محصول تا سال 1399 مجوز شماره گذاری دریافت کرد و پس از آن برای همیشه از خط تولید خداحافظی کرد. موتور نام آشنای M13 از نوع HP+ برای 111 در نظر گرفته شده بود که برای به حرکت درآوردن بدنه حدود 950 کیلوگرمی آن بسیار کافی بود. موتور به کار رفته در 111 در نسخه های اولیه با استاندارد آلایندگی یورو 2 و در ادامه با استاندارد آلایندگی یورو 4 به تولید رسید. این خودرو در نهایت به دلیل عدم کسب استاندارد های لازم از جمله آلایندگی یورو 5 موفق به دریافت مجوز شماره گذاری نشد و مسیر خروج از خط تولید را در پیش گرفت.
خودروهای باربری کوچک از جمله پراید وانت که با نام سایپا 151 به بازار عرضه شده، از همان فرم اتاق پراید 131 بهره می برد، با این تفاوت که فضای سرنشینان عقب و صندوق به صورت یکپارچه و برای حمل بار تعبیه شده است. محصول عجیب نارنجی پوشان که در ابتدا به شدت مورد انتقاد و تمسخر قرار گرفته بود، اما دقیقا بازار هدف خود را شناخته و فروش بسیار خوبی را تجربه کرد. پراید 151 که با قیمت مناسبی به بازار عرضه شد، امکانات یک پراید سواری را ارائه می دهد و از همان موتور M13 یورو 4 برخوردار است. با وجود عدم تولید نسخه های سواری پراید به دلایل مختلفی از جمله ایمنی و استاندارد آلایندگی، اما نسخه وانت همچنان در سایت شرکت سایپا به عنوان محصول در حال تولید ثبت شده است. به نظر می رسد که استانداردهای مربوط به خودروهای باری با اتومبیل های سواری تفاوت دارد. پیش از این وانت های بسیاری بر پایه یک اتومبیل سواری شکل گرفته بودند که مواردی مانند تندر 90 وانت از جمله محصولات کم تیراژ بازار بودند. با توجه به قیمت و مشخصات فنی 151 در حال حاضر رقیب مستقیمی برای آن وجود ندارد و آریسان 2 که توسط ایران خودرو تولید می شود، از نظر قیمت و مشخصات فنی اختلاف زیادی با این محصول دارد.
سال 1394: طراحی و تولید ساینا
هفت سال پس از تولید و عرضه خودروی تیبا، سایپا به فکر یک پوست اندازی کامل افتاد که نتیجه آن محصولی به نام ساینا شد. پلتفرم هر دو خودرو مشابه یکدیگر بوده و تفاوت های بسیار زیادی در طراحی ساینا به وجود آمده تا خودرویی جذاب تر به بازار عرضه شود. دامنه تغییرات در ساینا شامل طراحی ظاهری داخلی (داشبورد و صندلی ها) و همچنین طراحی ظاهری خارجی (کاپوت، سپر جلو و عقب، چراغ ها، صندوق عقب و درها) می شود. با وجود تغییرات ظاهری متعدد، اما موتور ساینا تفاوتی با موتور تیبا نداشته و همان موتور M15 در این خودرو مورد استفاده قرار گرفته بود. نسخه های ارتقا یافته ساینا شامل ساینا S، ساینا G و ساینا SR به صورت گاز سوز، بنزینی، دنده دستی و اتوماتیک به بازار عرضه شدند و در حال حاضر فقط نمونه های سری S روی خط تولید قرار دارند. سایپا در مدل گازسوز ساینا با حذف عایق حرارتی اطراف اگزوز، به شدت مورد انتقاد قرار گرفت و این تغییر عجیب می توانست خطرات مرگ آفرینی را در پی داشته باشد. در نهایت اعلام شد که عایق حرارتی روی ساینا دو گانه سوز نصب شده است.
سال 1397: طراحی و تولید کوییک
تیبا 2 که مدتی پس از عرضه تیبای صندوق دار به بازار عرضه شده بود، با استقبال قابل توجهی مواجه شد. گروه خودرو سازی سایپا که نیاز به تولید یک هاچ بک قدرتمندتر و به روز تر در مقایسه با 111 داشت، نسخه هاچ بک تیبا را با نام تیبا 2 در نظر گرفت. محصولی که طراحی اتاق، ظاهر بیرونی و موتور آن مشابه با تیبا صندوق دار بود و نفوذ قابل توجهی در بازار پیدا کرد. این خودرو، یک تلاش موفق برای ارائه محصولی به منظور رقابت با پژو 206 تیپ 2 بود. پژو 206 تیپ 2 با موتور ضعیف تری در مقایسه با تیبا 2 به بازار عرضه می شد و نماینده سایپا برتری کاملی در این بخش داشت. در ادامه و با روی کارآمدن ساینا به عنوان جایگزین تیبا صندوق دار، سایپا پروژه محصول جایگزین تیبا 2 را در دستور کار خود قرار داد. در نهایت سال 1397 برای معرفی هاچ بک جدید به نام کوییک در نظر گرفته شد که در حال حاضر نیز تولید می شود. طراحی ظاهری کوییک تا حدود زیادی مشابه با ساینا بود، با این تفاوت که پلتفرم بدنه آن یک هاچ بک است. در بخش داخلی هر دو خودرو تشابهات بسیاری وجود دارد و نمی توان تفاوت خاصی مشاهده کرد. کوییک هم از همان موتور M15 استفاده می کند، با این تفاوت که در دو نسخه یورو 4 و یورو 5 به بازار عرضه شده است. این محصول نیز تیپ های مختلفی دارد که شامل کوییک معمولی، کوییک R، کوییک S و G می شود که همه آنها بر اساس اطلاعات سایت شرکت سایپا روی خط تولید قرار دارند. ظاهر اسپرت تر و موتور 1.5 لیتری مناسب برای این خودرو، موفقیت و فروش فراوانی را برای برند تولید کننده در پی داشت.
سال 1397: تولید شاهین
گروه خودرو سازی سایپا با بررسی شرایط بازار، تصمیم به آغاز یک پروژه بلند پروازانه گرفت که منجر به تولید شاهین شد. این محصول که در ابتدا به عنوان “رهام” نام گذاری شده بود، در نهایت به “شاهین” تغییر نام داد. شاهین یک تلاش قابل دفاع از نظر طراحی ظاهری و آپشن های به روز بود، اما تبدیل موتور M15 به نسخه توربو شارژ با مشکلات فراوانی مواجه شد و چندین مورد آتش سوزی در مدل های اولیه گزارش شده است. در ادامه، اصلاحاتی روی طراحی اجزای الکتریکی و موتور صورت گرفت تا مشکلات شاهین به حداقل برسد. با این وجود، ضعیف بودن موتور 8 سوپاپ M15 برای تبدیل به یک نسخه توربو شارژ نتوانست جایگاه مورد انتظار را در مدت کوتاه برای شاهین فراهم سازد. پروسه استقبال از شاهین در بازار به کندی پیش رفت و یکی از دلایل دیگر آن، عدم عرضه نسخه اتوماتیک بود. موتور M15TC که بر پایه موتور 1.5 لیتری چهار سیلندر و هشت سوپاپ سایپا شکل گرفته بود، با بهره گیری از توربو شارژ قادر به ارائه حداکثر قدرت 110 اسب بخار و 178 نیوتن متر گشتاور بود. سایپا در ابتدا قصد داشت تا شاهین را با موتور 1.65 لیتری برلیانس به بازار عرضه کند، اما تحریم های جدید مانع از این کار شد.
سال 1400: طراحی و تولید شاهین اتوماتیک
همانطور که اشاره شد، یکی از دلایل عدم استقبال قابل توجه از شاهین، عرضه آن با گیربکس دستی بود و شرکت سایپا با اعمال تغییرات مورد نیاز، نسخه مجهز به گیربکس اتوماتیک آن را از سال 1400 به بازار عرضه کرد. این محصول در حال حاضر فول ترین نسخه شاهین به شمار می رود و می توان آن را به عنوان رقیب مستقیم تارا در محصولات ایران خودرو به شمار آورد. نسخه اتوماتیک شاهین به یک گیربکس 7 سرعته CVT تیپ ترونیک مجهز شده است.
سال 1403: طراحی شاهین پلاس اتوماتیک
مدت زمان زیادی از بحث تولید شاهین با موتور جدید 16 سوپاپ تنفس طبیعی می گذرد و سایپا در این مدت اقدام به انتخاب موتور ME16 کرد که پایه آن، همان موتور TU5P ایران خودرو است. با این وجود، مهندسین سایپا با اعمال تغییراتی در طراحی موتور، بازدهی آن را ارتقا داده و حتی به ادعای آنها، طول عمر موتوز نیز افزایش یافته است. در سال 1403، شاهین پلاس اتوماتیک در نمایشگاه های مختلف از جمله تحول صنعت خودرو و سایر نمایشگاه های داخلی به نمایش درآمد، اما خبری از زمان عرضه آن به بازار نیست.
سال 1403: طراحی و تولید اطلس و سهند
پس از موفقیت کوییک در بازار و همچنین نیاز به قرار دادن امکانات جدید مطابق با نیاز جامعه، خودروی اطلس به عنوان فیس لیفت کوییک و با امکاناتی قابل توجهی از جمله سان روف، سنسور تشخیص نسخه کور، سنسور باران، آینه های جانبی تاشو برقی با گرمکن، کروز کنترل و سیستم ورود بدون کلید (PEPS) به بازار عرضه شد. موتور این خودرو علاوه بر دریافت استاندارد آلایندگی یورو 5، به سیستم زمان بندی متغیر سوپاپ ها (VVT) و هدرز مجهز شد تا حداکثر توان 90 اسب بخار و گشتاور 137 نیوتن متر را ارائه دهد. از نظر ظاهری، تغییرات زیادی در نمای جلو و عقب صورت گرفته و حتی تریم داشبورد نیز به طور کامل تغییر یافته، اما نمای جانبی به صورت کامل از کوییک کپی برداری شده است. عرضه اطلس به بازار از مدتی قبل به صورت محدود آغاز شده و به مرور زمان، تیراژ آن افزایش می یابد. شرکت خودرو سازی سایپا در همین سال از محصولی جدید به نام سهند که در حقیقت فیس لیفت ساینا به شمار می رود، رونمایی کرد تا پروسه جایگزین کردن کوییک و ساینا به صورت همزمان راه اندازی شود.
سال 1401: طراحی و تولید آریا
سایپا خیلی زود به فکر تولید یک خودروی هاچبک بر پایه سدان خود یعنی شاهین افتاد و در این مسیر نیز چالش های فراوانی را پشت سر گذاشت. با این حال، هنوز خبری از تولید آریا نیست و حتی مشخصاتی از این محصول در سایت شرکت مادر مشاهده نمی شود. در ابتدا قرار بود که آریا با موتور و تجهیزات اتاق شاهین تولید و به بازار عرضه شود، اما پس از مدتی اعلام شد که موتور این خودرو از 1.5 لیتری توربو شارژ به 2 لیتری تنفس طبیعی تغییر یافته است. با این وجود، تاکنون خبری مبنی بر زمان عرضه و حتی ارائه نسخه های اولیه آریا منتشر نشده است. به نظر می رسد که شرکت سایپا در تامین موتور این خودرو با مشکلاتی دست به گریبان است.
