ورود / ثبت نام
واتر پمپ یا پمپ آب به عنوان یکی از مهم ترین قطعات سیستم خنک کاری موتور به شمار می رود که نقش مهمی در این فرآیند بازی می کند. وظیفه اصلی این قطعه به گردش درآوردن مایع خنک کننده (کولانت) در چرخه خنک کاری موتور است. پره های موجود در Water Pump سبب افزایش فشار کولانت شده تا بتواند با قدرت مناسب در کل اجزای موتور که به مایع خنک کننده نیاز دارند، به گردش درآید. با توجه به اهمیت کنترل دمای موتور در سطح استاندارد برای جلوگیری از بروز مشکلات پر هزینه از جمله واشر زدن، بررسی وضعیت سلامت پمپ آب بسیار حیاتی است.
با توجه به اینکه در اکثر خودرو های جهان، موتور توسط مایعات استاندارد خنک می شود، قطعه واترپمپ وظیفه بسیار مهمی را بر عهده دارد. در صورتی که هرگونه اختلال در عملکرد طبیعی این قطعه رخ دهد که منجر به قطع دائم سرویس دهی یا کند شدن این چرخه شود، آسیب به اجزای حساس موتور حتمی خواهد بود. در نتیجه سرویس های دوره ای برای Water Pump باید در دستور کار قرار گیرد. در ادامه توضیحات بیشتری در خصوص علائم خرابی و تشخیص خرابی واتر پمپ ارائه می دهیم.
علائم خرابی واتر پمپ
پمپ مایع خنک کننده همانند بسیاری از قطعات یک خودرو دارای علائم خرابی مشخصی بوده که در صورت تشخیص و اقدام به موقع از خسارت های سنگین مالی جلوگیری می کند. با توجه به اینکه بروز ایراد در سیستم خنک کاری سبب معیوب شدن اجزای موتور و از کار افتادن آن می شود، باید مواردی از جمله هزینه بسیار سنگین خریداری قطعات و اجرت تعمیرکار را در کنار زمان خواب خودرو در تعمیرگاه لحاظ کنید.
بیشتر علائم خرابی واتر پمپ شامل نشانه های چشمی و صوتی می شود که با کمی دقت قابل مشاهده است. در ادامه برخی از علائم شایع مربوط به ایراد در Water Pump را معرفی می کنیم:
1- شنیدن صدای غیر عادی
صدای غیر عادی که با افزایش دور موتور و سرعت خودرو، بیشتر می شود. دلیل بروز این مورد، وجود مشکل در قرقره پمپ خنک کننده است که صدایی بم و کاملا رسا را ایجاد می کند. صدای قرقره پمپ در صورت افزایش دور موتور، بیشتر شده و به صورت واضح قابل شنیدن است. همواره توصیه می کنیم که در صورت شنیدن هرگونه صدای غیر عادی از نقاط مختلف خودرو، قطعه ایجاد کننده صدا و دلایل آن را مورد بررسی قرار دهید. سپس اتومبیل خود را به تعمیرگاه مربوط به خرابی آن بخش (تنظیم موتور، گیربکس، جلوبندی، رادیاتور سازی، باتری سازی و …) منتقل کنید.
2- نشتی مایعات
نشتی مایعات از قسمت جلو یا زیرین خودرو به عنوان یکی از نشانه های خرابی واتر پمپ شناخته می شود و نیازمند بررسی دقیق است. بسته به میزان خرابی و نشتی مایع خنک کننده از قسمت پمپ آب، عیب یابی آن آسان تر یا سخت تر می شود. نشتی مایع خنک کننده از قسمت پمپ می تواند علائم دیگری از جمله بالا رفتن حرارت موتور، کم کردن آب، رسوب گرفتن یا زنگ زدگی اطراف پمپ و مواردی از این قبیل می شود که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
3- آثار رسوب، خوردگی و زنگ زدگی
مشاهده هر کدام از این آثار در اطراف پمپ آب به عنوان نشانه دیگری از خرابی آن به شمار می رود. زمانی که پمپ از روند فعالیت عادی خود خارج شود یا درزبندی آن تغییر وضعیت دهد، نشت مایع خنک کننده به صورت کند و قطره چکانی صورت می گیرد. در نتیجه اثری از مایع خنک کننده زیر خودرو مشاهده نمی شود و باید بررسی چشمی در محل دقیق واتر پمپ انجام شود. همانطور که می دانید مایع خنک کننده حاوی ضد یخ دارای خاصیت خورندگی فلز بوده و در شرایطی که مایع در یک نقطه متمرکز شود، میزان خورندگی افزایش می یابد. در نتیجه درزبند یا نواحی دور پمپ دچار تغییر وضعیت (دِفُرمِه) شده و مایع خنک کننده دور تا دور قسمت پمپ جمع می شود و به مرور زمان می توانید ردپای زنگ زدگی، رسوب و خوردگی را مشاهده کنید. هر چند میزان آثار زنگ زدگی، رسوب و خوردگی بیشتر باشد، به طور حتم زمان بیشتری از نشت کولانت گذشته است.
4- نوسان دما و گرمای بیش از حد موتور
دمای بیش از حد موتور یکی از مهم ترین دلایل خسارت های سنگین به شمار می رود. در صورت افزایش دما و پایدار ماندن این وضعیت در زمان طولانی شاهد آسیب رسیدن به اجزای کلیدی موتور بوده و در نهایت باید تعمیر کامل Engine را با هزینه بسیار زیاد در دستور کار خود قرار دهید. بررسی هرگونه نوسان غیر عادی در دما یا ثابت ماندن آمپر آب خودرو در دمای غیر استاندارد، باید در اولویت قرار گیرد تا خسارت سنگین بر دوش صاحب اتومبیل وارد نشود. موتور خودرو با توجه به استاندارد های تعریف شده بر اساس آلیاژ بلوکه سیلندر و قطعات داخلی آن، قابلیت فعالیت در یک دمای خاص را دارد و در صورتی که دمای آن افزایش پیدا کند، تاثیر قابل توجهی در کارکرد اتومبیل به جای می گذارد. از این رو توصیه می شود که تمامی دلایل افزایش دمای موتور را با دقت فراوان بررسی کنید که یکی از مهم ترین دلایل آن، خرابی واتر پمپ است.
5- چراغ هشدار دمای آب
نشانگر هشدار دمای آب که در پشت آمپر بسیاری از خودرو ها وجود دارد، زمانی که دمای آب به حداکثر میزان قابل نمایش برسد، روشن می شود. در چنین شرایطی باید از طریق روش های موجود، دمای موتور و سیستم خنک کاری را در سریع ترین زمان ممکن کاهش دهید. حتی 1 ثانیه فعالیت بیشتر موتور در این شرایط منجر به آسیب جدی و خسارت های چند ده میلیونی می شود. بنابراین همواره به دمای آمپر آب اتومبیل خود توجه کنید و در صورتی که آمپر آب به صورت دائمی بالاتر از حد متوسط قرار می گیرد، سلامت موتور و مجموعه خنک کاری از جمله واتر پمپ را بررسی کنید.
چگونه طول عمر واتر پمپ را افزایش دهیم؟
پمپ خنک کننده اتومبیل همانند بسیاری از قطعات دیگر دارای طول عمر مشخص است. با این حال به دلیل قرار گرفتن دائمی واتر پمپ در معرض مایعات و با وجود ماهیت فلزی نبودن پره پمپ (این رویه بر اساس مدل خودرو، متفاوت است)، باز هم احتمال آسیب دیدن زودتر از موعد وجود دارد. برخی از اقدامات ساده می تواند طول عمر این قطعه را افزایش دهد. به طور کلی، هر روشی که طول عمر Water Pump را افزایش دهد، طول عمر موتور را هم بهبود می بخشد.
1- تعویض کولانت
تعویض کولانت یا مایع خنک کننده در مدت زمان استاندارد (در صورت استفاده از ضد یخ، هر یک سال تعویض شود) به سلامت موتور و افزایش طول عمر آن منجر می شود. خواص مواد شیمیایی موجود در مایع رادیاتور و ضد یخ به مرور زمان کاهش یافته و در نهایت خاصیت حمایتی خود را از دست می دهند. در چنین شرایطی، مایع خنک کننده به مرحله آسیب زننده می رسد و حالت خورندگی، رسوب گیری و زنگ زدگی را در پیش می گیرد. تمام این علائم در واتر پمپ و به صورت مخفیانه آغاز می شود و پس از مدتی ردپای آنها در منبع انبساط و رادیاتور مشاهده می شود. در صورتی که مایع خنک کننده را به طور منظم بررسی کنید، متوجه این علائم خواهید شد و در غیر این صورت خسارت های سنگینی در انتظار شما خواهد بود. به طور کلی تعویض مایع خنک کننده هزینه چندانی در پی ندارد و پس از تعویض آن، موتور خودرو در دمای بهینه تری فعالیت می کند. این موضوع در شرایط آب و هوایی گرم و سرد از اهمیت بیشتری برخوردار است.
2- تعویض واتر پمپ
تعویض این قطعه در زمان استاندارد، چند مزیت بسیار مهم دارد. مزیت اول به بررسی کلی شرایط داخل موتور و سیستم خنک کاری اختصاص دارد. به این صورت که بر اساس میزان جرم، رسوب و زنگ زدگی داخل پمپ آب یا روی پره های آن متوجه میزان سلامت یا خرابی آن می شوید. مزیت بعدی، جلوگیری زود هنگام و پیش گیرانه از خسارت های مالی سنگین به دلیل آسیب های جدی به موتور خودرو است. مدت زمان کارکرد استاندارد برای واتر پمپ مشابه با تسمه تایم و در حدود 50 هزار کیلومتر است. از این رو توصیه می شود که هنگام تعویض تسمه تایم به بررسی یا تعویض پمپ مایع خنک کننده بپردازید.
چه زمانی ضد یخ بریزیم؟
تمامی خودروها هنگام خروج از کارخانه دارای ترکیب کولانت و ضد یخ استاندارد هستند که طبق نکات اشاره شده در این مطلب، باید هر یک سال تعویض شود. از این رو با انجام سرویس های دوره های مایع خنک کننده در بازه زمانی یک ساله می توانید از خرابی واتر پمپ و ایجاد خسارت در دراز مدت جلوگیری کنید. در صورتی که خودروی شما پیش از این دارای ترکیب مایع خنک کننده به همراه ضد یخ بوده، همان ترکیب را باید در سرویس دوره ای تکرار کنید تا علاوه بر کنترل دمای کاری موتور، طول عمر قطعات موتور نیز افزایش یابد.
